خانه تاریخی داروغه ، معماری نمونه قاجاری - وبلاگ نت مالزی

به گزارش وبلاگ نت مالزی، با گشت و گذار در کوچه پس کوچه های مشهد و به ویژه در بافت های قدیمی تر شهر، ساختمان ها و بناهای قدیمی و تاریخی کم کم در مقابلتان پدیدار می شوند. خانه تاریخی داروغه یکی از این جاذبه های تاریخی است که خبرنگاران تماشا آن را به شما پیشنهاد می نماید.

خانه تاریخی داروغه، سرآمد جاذبه های تاریخی مشهد

خانه تاریخی داروغه / عکس از مهدی بی باک

شاید بتوان گفت متفاوت ترین جاذبه ای که در مشهد می بینید خانه تاریخی داروغه است. بنایی که ظاهر متفاوتش آن را به یکی از زیباترین بناهای تاریخی ایران تبدیل نموده است. اگر نام این خانه تا به حال به گوشتان نخورده است با این مطلب همراه شوید تا اطلاعات کامل تری از آن به دست آورید.

در راستا خانه تاریخی

خیابان نواب صفوی یکی از خیابان های قدیمی و معروف شهر مقدس مشهد است. با ورود به راسته حوض مسگران و در کوچه داروغه سه خانه تاریخی متفاوت از ورای ساختمان های معمولی و کلیشه ای سربرمی آورد. بنایی که قدمتش به دوره قاجار برمی گردد و با وجود آسیب های شدیدی که در طول زمان دیده است، هنوز یکی از زیباترین خانه های تاریخی مشهد و ایران است. نقشه های تاریخی نشان می دهد که این سه خانه در گذشته به هم متصل بوده اند.

روایت آجرهای بنای قاجاری

تاریخ قاجار در بناهای آجری

در پس هر خانه قدیمی، تاریخی از یک دوره مهم زندگی در ایران نهفته است. هر خشت از خانه تاریخی داروغه داستانی افسانه ای را روایت می نماید. داروغه کلمه ای از فارسی قدیمی است که در گذشته به افرادی با رده های حکومتی بالا داده می شد. این کلمه ابتدا در آذربایجان رواج داشت و سپس به لقبی معمول و پر استفاده تبدیل شد. پس از مدتی والی هر شهر را داروغه نامیدند و این اصطلاح به خوبی در ادبیات درباری جایگاه خود را پیدا کرد.

عکس از روشنک کوشیار

خانه داروغه همانطور که از اسمش پیداست محلی برای سکونت داروغه یا والی شهر مشهد در زمان قاجار بود. اگرچه مساحت این خانه در میان برج ها و ساختمان های نوسازی شده اطرافش بسیار کوچک تر است، اما در گذشته برترین خانه در شهر به حساب می آمد. خانه ای که محمد یوسف خان هراتی ، داروغه شهر، در اواخر دوران حکومت قاجار برای آسایش خود به معماران روسی سفارش داد با برترین طراحی ساخته شد و به یکی از بناهای ماندگار در تاریخ مشهد تبدیل شد.

معماری در خدمت فرهنگ

عکس از روشنک کوشیار

شاید خانه تاریخی داروغه را بتوان آخرین بازمانده معماری قاجار در شهر دانست. اگرچه این بنا به دست معماران روس ساخته شده ، اما رگه هایی از معماری ایرانی را هم می توان در آن دید. نقشه کلی ساختمان مانند دیگر خانه های قدیمی ایرانی است. پس از ورود به خانه با حیاط جلوی ساختمان روبرو می شوید که مرکز آن حوض (به عنوان عضو اصلی خانه های قدیم ایران) و چهار باغچه کوچک در اطراف (که نماد زندگی و سبزی در حیاط بناهای قدیمی است) دیده می گردد.

ساختمان اصلی روبه روی در ورودی قرار گرفته و با دوردیف پله از گوشه ها به طبقه بالایی متصل است. تنها بنای قدیمی که در حیات مرکزی زمستان نشین و تابستان نشین را در کنار هم دارد این خانه است. جالب است بدانید این خانه اولین بنا در مشهد بود که به حمام شخصی مجهز شد.

یکی از ویژگی های مهم در معماری بنای داروغه، ایوان آن است. در تاریخ ایران، ایوان در معماری سنتی نقش اساسی و مهمی داشته است. زیرا هم فضایی میانی و انتقالی به حساب می آمد و هم هویت مستقلی از نظر کاربری داشت. چهار ستون با تزئینات آجری و راه پله های متصل به ایوان آن را به یکی از بخش های زیبا و مهم خانه تبدیل نموده است.

ریزه کاری های ساختمان آجری قدیمی

اگرچه طرح کلی این بنا مطابق با معیارهای معماری سنتی ایرانی و به ویژه معماری قاجاریان است، اما معماران روس یادگارهایی از سلیقه خود را نیز در آن به جا گذاشته اند. این یادگارها بیشتر تزینات داخلی، سردر ورودی ها و ستون ها را شامل می گردد. طاق های گچی، تزئینات چوبی و چیدمان خاص کاشی کاری های هفت رنگ، برگرفته از معماری روس است و با وجود اینکه بخش هایی از آن در معرض تخریب بوده، اما همچنان از زیباترین جزئیات معماری خانه های ایرانی است.

بازدید از خانه تاریخی داروغه

اگرچه یوسف خان هراتی خود مدت زیادی در این خانه نفس نکشید و با سرانجام گرفتن حکومت قاجاریان از خانه آجری زیبایش کوچ کرد، اما تا حدود سی سال پیش خانه داروغه هنوز مسکونی به حساب می آمد. پس از آن تغییر کاربری داد و به تکیه عزاداری تبدیل شد. نهایتا در سال 1391 به تملک شهرداری در آمد و پروژه بازسازی بنا شروع شد. این بازسازی ها نتیجه ای طلایی داشت و خانه داروغه در سال 2016 جایزه حفظ و نگهداری میراث فرهنگی آسیا- اقیانوسیه از یونسکو را از بین 13 طرح از کشورهای دیگر به خود اختصاص داد.

عکس از وبلاگ نت مالزی

عکس از وبلاگ نت مالزی

مدتی است که این خانه پر رونق و رفت و آمد است و برنامه های مختلف به مناسبت های فرهنگی بسیاری در آن برگزار می گردد. عکاسخانه و چایخانه از بخش های این مجموعه است. شما می توانید هر روز از ساعت 8 تا 14 به صورت رایگان از خانه تاریخی داروغه بازدید کنید.

کدام بخش از این خانه تاریخی را بیشتر دوست دارید؟ در شهر شما چه خانه های تاریخی معروفی هنوز پابرجا هستند؟ وبلاگ نت مالزی را شریک تاریخ شهر زیبای خود کنید.

منبع:سـفـرزون

منبع: دیجیاتور